Hogere inflatie, voornamelijk als gevolg van de sterke stijging van de olieprijzen
De totale inflatie in België steeg in het derde kwartaal 2018 tot gemiddeld 2,7 % (tegenover 2,2 % in het tweede kwartaal 2018). Die toename is hoofdzakelijk te wijten aan de stijging van de inflatie van energieproducten en, in veel mindere mate, van niet-bewerkte levensmiddelen. Dat blijkt uit het derde kwartaalverslag 2018 van het Prijzenobservatorium.
De inflatie van energieproducten is sterk gestegen in het derde kwartaal 2018 en bedroeg gemiddeld 13,3 % (tegenover 7,6 % in het tweede kwartaal 2018).
Het zijn voornamelijk motorbrandstoffen en huisbrandolie die een sterke prijstoename hebben gekend. Die prijsstijging kwam op jaarbasis uit op respectievelijk 16,8 % en 31,1% gemiddeld (ten opzichte van 11,2 % en 22,8 % in het voorgaande kwartaal), door een sterkere stijging van de gemiddelde olieprijs vergeleken met voorgaand jaar (+45,6 % in euro tegenover +35,0 % in het tweede kwartaal 2018).
De consumptieprijzen voor elektriciteit kwamen het derde kwartaal 2018 gemiddeld 2,9 % hoger uit dan één jaar terug (tegenover nog een jaar-op-jaarprijsdaling van 1,1 % in het voorgaande kwartaal), voornamelijk als gevolg van de stijging van de pure energiecomponent (+24,8 % jaar op jaar).
De consumptieprijs voor aardgas is met 12,8 % toegenomen jaar op jaar (tegenover +5,0 % in het vorige kwartaal), voornamelijk door de stijging van de kost van de energiecomponent (+22,6 % tegenover +7,0 % in het vorige kwartaal).
De inflatie voor niet-bewerkte levensmiddelen is in het derde kwartaal 2018 toegenomen (2,1 % tegenover 1,7 % in het tweede kwartaal 2018). Deze toename van het prijsstijgingstempo is te wijten aan de toename van de prijsstijging voor groenten (van -2,3 % in het tweede kwartaal 2018 naar +2,8 % in het derde kwartaal 2018, voornamelijk als gevolg van een middelmatige aardappeloogst, zowel in kwantiteit als kwaliteit, na de droogte van deze zomer).
De totale inflatie in de voornaamste buurlanden (Duitsland, Frankrijk en Nederland) is eveneens versneld in het derde kwartaal 2018 en bedroeg 2,2 %, maar blijft dus lager dan die van België.
Sinds meer dan een jaar een sterke toename van de prijzen voor zuivelproducten
De prijzen voor zuivelproducten zijn de afgelopen 16 maanden sterk gestegen en vertegenwoordigen tijdens het derde kwartaal 2018 bijna een derde van de inflatie voor bewerkte levensmiddelen, tabak buiten beschouwing gelaten.
De sterke prijstoename van zuivelproducten is het gevolg van een uitgesproken prijsontwikkeling van alle onderliggende zuivelproducten (zoals volle en halfvolle melk, chocolademelk, yoghurt, kaas en andere zuivelproducten zoals room – dus geen boter), waarbij vooral de prijzen van magere, halfvolle melk sterk stegen.
De in het afgelopen anderhalf jaar waargenomen inflatie van de consumptieprijzen van zuivelproducten op de Belgische markt valt samen met de stijging van de Europese noteringen voor afgeleide producten zoals volle melkpoeder en boter. De aanhoudende vraag op de internationale markt kan verklaren waarom deze noteringen momenteel op een relatief hoog niveau liggen, hoewel ze tussen augustus 2017 en februari 2018 een prijsdaling hebben gekend, zonder evenwel een neerwaartse impact op de zuivelinflatie.
Zoals uit eerdere onderzoeken bleek, volgen de consumptieprijzen de Europese prijsstijgingen voor afgeleide producten, maar is de relatie veel minder duidelijk als die laatste in dalende lijn gaan.
Het inflatieverloop voor zuivelproducten in België is gelijkaardig aan dat in de buurlanden (uitgezonderd de periode waarin het tweede melkakkoord van toepassing was in België). Vanaf 2016 zijn de zuivelprijzen opwaarts georiënteerd in Duitsland en in Nederland, en vormt de recente prijsontwikkeling in België daarbij een inhaalbeweging.
