Gedaan met de wet van de sterkste in de agrovoedingssector

Betere bescherming van landbouwers tegen oneerlijke praktijken

Een nieuwe wet geeft landbouwers en andere leveranciers doeltreffender middelen om zich, in een eerlijk agrovoedingssysteem, te verdedigen tegen eenzijdig misbruik door grote spelers.

Te late betalingen, contractwijzigingen met terugwerkende kracht ... de bevoorradingsketen in de agrovoedingssector is bijzonder kwetsbaar voor oneerlijke marktpraktijken. Door de opeenvolgende hervormingen van het gemeenschappelijke landbouwbeleid van de Europese Unie worden landbouwers immers steeds meer als volwaardige marktdeelnemers beschouwd en zijn ze blootgesteld aan een zeer onstabiele markt.

Het commerciële risico is bijzonder groot omdat de opbrengsten van de leveranciers grotendeels afhankelijk zijn van de weersomstandigheden, een factor die met de huidige klimaatcrisis moeilijk te voorspellen is. Bovendien bevinden de leveranciers en producenten van die producten zich door de kenmerken van de agrovoedingsketen in een bijzonder kwetsbare positie. Zeker gezien het om een zeer verticaal gestructureerde markt gaat, waar de afhankelijkheid van de kopers dus heel sterk is.

In die context trad de wet over oneerlijke handelspraktijken tussen ondernemingen in de landbouw- en voedselvoorzieningsketen in werking. Die wet moet ervoor zorgen dat grote ondernemingen de zwakkere onderhandelingspositie van kleine en middelgrote leveranciers niet langer uitbuiten.

Daarvoor somt de wet een reeks verboden praktijken op, zoals:

• een te late betaling van de afnemer aan de leverancier van meer dan 30 dagen;
• de annulering van een bestelling op een zo korte termijn dat de leverancier geen alternatieve manier meer vindt om de bestelde producten op de markt te brengen of te gebruiken;
• de eenzijdige wijziging van de voorwaarden van een leveringsovereenkomst;
• de weigering om de voorwaarden van een leveringsovereenkomst met de leverancier schriftelijk te bevestigen, hoewel de leverancier daarom heeft gevraagd.

De grote ongelijkheid tussen de marktspelers in de agrovoedingssector kan leiden tot oneerlijke praktijken van de sterkste spelers ten koste van de zwakste. De nieuwe verordening brengt de balans weer in evenwicht en garandeert betere voorwaarden voor onze landbouwers.  

Onze landbouwers worden soms geconfronteerd met oneerlijke praktijken in de voedselketen. Om hen beter te beschermen bij hun transacties, biedt de wet op oneerlijke handelspraktijken hun nu de mogelijkheid dergelijke praktijken doeltreffend en discreet te melden door aangifte te doen of gerechtelijke stappen te ondernemen. Ik ben ook blij dat extra middelen zijn uitgetrokken om te zorgen voor meer rechtvaardigheid in het agrovoedingssysteem!

Leveranciers en producenten die menen het slachtoffer te zijn van soortgelijke praktijken, kunnen dat melden bij de Economische Inspectie. Die kan dan een onderzoek  instellen met mogelijke strafrechtelijke en civielrechtelijke sancties als gevolg.

Slachtoffers kunnen hun zaak ook voor de burgerlijke rechtbank brengen.