Probleem met je energiecontract? Dit zijn je rechten
De laatste maanden krijgt de FOD Economie meer en meer klachten over oneerlijke handelspraktijken bij energiecontracten. Veel burgers stellen zich daarover vragen of kennen hun rechten niet. Om de consumenten wegwijs te maken, lijst de FOD Economie de belangrijkste vragen en antwoorden op.
De laatste maanden bereiken ons meer en meer klachten over oneerlijke handelspraktijken bij energiecontracten.
De klachten bij de FOD Economie gaan vooral over het eenzijdig aanpassen van contracten, het aanpassen van prijzen en de gebrekkige toepassing van je rechten bij het stopzetten van overeenkomsten. In die meldingen komen een aantal fenomenen regelmatig terug. Het gaat bijvoorbeeld over de aanpassing van contracten waarbij het contract verandert van een vast naar een variabel tarief (zowel op het moment dat je bestaande contract afloopt, als pogingen om lopende contracten aan te passen), de verhoging van de maandelijkse voorschotten of het aanrekenen van extra kosten (voor eigenaars van zonnepanelen).
Alles over energiecontracten in 9 vragen en antwoorden
Het internet overstelpt je met informatie over energiecontracten. Maar die info is niet altijd correct. We maakten een overzicht van de 9 meest prangende vragen en de instanties waar je terecht kan.
Over de dubieuze praktijken van bepaalde energieleveranciers komen steeds meer klachten binnen. Het is mijn taak om de consument te beschermen tegen dat misbruik. Daarvoor werk ik op alle fronten. Daarnaast zet mijn administratie zich in om het voor consumenten gemakkelijker te maken een klacht in te dienen, maar ook om hen beter te begeleiden bij specifieke vragen. In dat opzicht is de lijst met antwoorden op standaardvragen bedoeld om de efficiëntie van het systeem te verbeteren.
Er komen heel wat meldingen en klachten binnen van consumenten over bedenkelijke praktijken van hun energieleveranciers. Ik heb de opdracht gegeven aan de FOD Economie om die frustraties aan te pakken en een antwoord te geven op veelgestelde vragen, onder meer over voorschotfacturen, eenzijdige contractwijzigingen en het geldig afsluiten van energiecontracten. Het is belangrijk dat klanten weten welke rechten ze hebben. Het is een goede zaak dat de FOD Economie alle antwoorden bundelt en de nodige informatie geeft zodat consumenten indien nodig ook klacht kunnen neerleggen bij wanpraktijken. In deze tijden van torenhoge energiefacturen werken we op alle fronten samen om de consument nog beter te beschermen.
1. Mag mijn energieleverancier zelf mijn contract beëindigen?
Een energieleverancier mag je contract beëindigen wegens wanbetaling maar kan dat niet zomaar. De voorwaarden verschillen naargelang je woonplaats. Hoe dit precies zit kan je terugvinden op de website van de bevoegde gewesten (Vlaanderen, Brussel, Wallonië).
2. Mag mijn energieleverancier mijn voorschotten verhogen?
De som van je voorschotfacturen ligt zo dicht mogelijk bij de kost van je jaarlijkse energieverbruik. Ligt die kost hoger, dan krijg je op je eindafrekening het verschil terugbetaald. Ligt die lager, dan betaal je bij.
Het kan in sommige gevallen dus beter zijn om te anticiperen op de hoge marktprijzen en meer te betalen op je voorschotfactuur. Zo vermijd je dat je op de eindafrekening nog veel moet bijbetalen. De voorwaarden voor de berekening van voorschotten moeten uitdrukkelijk door leverancier en consument goedgekeurd worden. Je leverancier moet alle berekeningsmethodes transparant uitleggen. Verantwoording louter op basis van verondersteld gebruik, is in beginsel niet langer toegestaan.
Je energieleverancier kan je voorstellen om de voorschotfactuur te wijzigen maar moet dat motiveren. Het volstaat daarbij niet om enkel te verwijzen naar je geschatte verbruik als je leverancier over specifiekere gegevens beschikt. Je hebt steeds het recht een wijziging van het voorschotbedrag te weigeren. De leverancier kan de aanpassing enkel aanrekenen als je je niet binnen de 15 dagen verzet.
Uiteraard mag een wijziging van het voorschot absoluut niet leiden tot een wijziging van het afgesproken tarief. Bij een vast contract moet het vaste tarief bij de eindafrekening van toepassing blijven.
Heb je een contract met een vast tarief, dan lijkt het dus niet gerechtvaardigd dat de leverancier het voorschot wijzigt zonder dat er een verband is met een wijziging in het verbruik.
Ga in elk geval in dialoog met je leverancier als je vragen hebt of meer uitleg wenst.
3. Kan mijn energieleverancier eenzijdig mijn vast contract aanpassen naar een variabel contract?
Dat kan niet voor contracten of elementen in je contract van bepaalde duur (bijvoorbeeld bij een prijsgarantie van 1 of 2 jaar).
Een energieleverancier heeft bij contracten van onbepaalde duur wel het recht om de prijs eenzijdig aan te passen, op voorwaarde dat je de overeenkomst als klant binnen een redelijke termijn gratis kan beëindigen als je daar niet mee akkoord gaat.
Opgelet, bij sommige energiecontracten van onbepaalde duur is er wel sprake van een vaste prijsgarantie of een indexering voor een bepaalde looptijd. Die moet natuurlijk wel gerespecteerd worden. Kijk dus zeker na in je contract hoe dat bij jou zit.
4. Kan ik op elk moment van energieleverancier veranderen?
Ja, je kan als consument zelf kiezen wanneer je van energieleverancier verandert maar je moet wel rekening houden met de opzegtermijn.
5. Ben ik verplicht om gas en elektriciteit bij dezelfde leverancier te nemen?
Neen, je hebt altijd twee aparte contracten voor gas en elektriciteit, ook als je voor beide klant bent bij dezelfde energieleverancier. Je kan dus gerust voor je gas en elektriciteit verschillende leveranciers kiezen. Vergeet zeker niet om een vergelijking van de prijzen de doen via een simulator op de websites van de CREG (federaal), VREG (Vlaams Gewest), Brugel (Brussels Hoofdstelijk Gewest) of Cwape (Waals gewest).
6. Kan ik een te snel getekend energiecontract nog annuleren?
Gaat het om een energiecontract dat je telefonisch of online aanging, dan heb je vanaf het moment dat je het ondertekende, 14 dagen de tijd om je annuleringsverzoek op te sturen (per brief of e-mail).
Heb je het contract getekend via een huis-aan-huis-verkoper? Ook dan heb je nog 14 dagen de tijd om te annuleren.
7. Ik betwist mijn factuur. Moet ik toch betalen?
Zolang de energiefactuur (voorschotfactuur, jaarlijkse of tussentijdse afrekening of slotfactuur) wordt betwist en de klacht over de factuur terecht is, moet de energieleverancier de invordering van de betwiste bedragen opschorten.
8. Ik verhuis. Moet ik een nieuw contract afsluiten?
Neen, bij een verhuis wordt je energiecontract gewoon overgezet. Je moet daarvoor het energieovernamedocument invullen. Je kan er natuurlijk ook voor kiezen om het contract wel stop te zetten en een nieuw contract aan te gaan bij een andere leverancier.
Opgelet, heeft je energieleverancier het consumentenakkoord niet ondertekend, dan kunnen er andere regels gelden. Zoek hier op of je leverancier gebonden is door het consumentenakkoord.
9. Welke maatregelen nam de overheid om de energiefactuur te verlichten?
Door de forse stijging van energieprijzen, nam de regering verschillende maatregelen met de bedoeling om de energiefactuur te verlichten:
- een tijdelijke verlaging van de btw op elektriciteit en gas naar 6 % (tot 30 september)
- uitbreiding en verlenging van het sociaal tarief tot 30 september + de toekenning van een energiecheque van 80 euro
- een verwarmingspremie van 100 euro netto voor alle huishoudens
- een premie van 225 euro voor huishoudens die verwarmen met gasolie of propaan
- een tijdelijk verlaging van de accijns op diesel en benzine
- een inwerkingtreding van de “omgekeerde cliquet” van 1,7 euro per liter
- de verlaging van de btw op fotovoltaïsche zonnepanelen, thermische zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen.
Meer info over die maatregelen vind je op onze website.
Nog vragen over je energiecontract?
Vind je je vraag hierboven niet of zoek je bijkomende informatie, dan kan je terecht bij verschillende instanties, naargelang je woonplaats:
Vlaamse Energieregulator (VREG)
Woon je in het Vlaamse Gewest, dan vind je extra informatie op de website van de VREG. Je vindt er ook een uitgebreid overzicht van de veelgestelde vragen of je kan energiecontracten vergelijken met de V-test.
Brusselse regulerende instantie voor elektriciteit, gas en controle van de waterprijzen (Brugel)
Woon je in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, dan kan je terecht op de website van Brugel. Je vindt er extra informatie over verschillende thema's en een vergelijkingstool.
Waalse commissie voor energie (CWaPE)
Wie in het Waalse Gewest woont, vindt meer info op de website van CWaPE. De website heeft een gedeelte dat gaat over contracten en een pagina waar je de energiecontracten voor het Waalse gewest kan vergelijken.
Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG)
Ook bij de CREG vind je, ongeacht je woonplaats, meer informatie over prijzen en tarieven, een vergelijkingstool en uitleg over specifieke termen die in de energiesector gebruikt worden.
Waar kan ik terecht als ik een probleem heb?
Spreek eerst je energieleverancier aan en probeer met hem tot een overeenkomst te komen.
Op het meldpunt van de FOD Economie kan je terecht voor het melden van oneerlijke handelspraktijken zoals onjuiste facturen, stilzwijgende verlengingen van overeenkomsten of telefonische verkoop. De Economische Inspectie onderzoekt je melding en opent eventueel een onderzoek zodat bedrijven die in overtreding zijn zich in regel stellen.
Als consument heb je heel wat rechten wanneer je een contract afsluit of een product of dienst aankoopt. Voor energie is dat niet anders. Zeker in de huidige context van hoge energieprijzen is het dan ook van groot belang dat je die rechten als consument kent en ze opeist. Heb je het gevoel dat je misleid werd? Laat je rechten nooit door iemand met de voeten treden en doe altijd melding bij het meldpunt van de FOD Economie. Zij nemen elke klacht ernstig en onderzoeken wat er eventueel is misgelopen in de relatie tussen de consument en de leverancier.
