Groenten en fruit op de markt: een dubieuze herkomst

Van juni tot december 2022 voerde de FOD Economie grondige controles uit bij 283 telers die verse groenten en fruit verkopen op openbare markten. Die controles gingen over verschillende reglementeringen waaronder de vermelding van het land van oorsprong en de prijzen. In meer dan 7 van de 10 gevallen werden inbreuken vastgesteld.

Voor consumenten is het steeds belangrijker om de oorsprong of herkomst te kennen van de bepaalde voedingsmiddelen die ze kopen. Dat zou geen probleem moeten zijn, aangezien het sinds 1 januari 2008 verplicht is om het land van herkomst van die producten correct te vermelden. Toch worden er nog vaak inbreuken vastgesteld.

Om die reden voerde de Economische Inspectie van de FOD Economie tussen juni en december 2022 verschillende onderzoeken. Het doel was om na te gaan of de telers, naast de algemene verkoopregels, ook de etiketteringsregels naleefden bij de verkoop van verse groenten en fruit op openbare markten. Daar werd in het bijzonder aandacht gegeven aan de correcte vermelding van het land van oorsprong van de producten.

Steeds meer mensen eten bewust lokale producten, en dat is een goede zaak voor onze ecologische voetafdruk. Ook de impact op onze gezondheid speelt mee: binnen de Europese Unie is een zeer gedegen controle op bijvoorbeeld het gebruik van bestrijdingsmiddelen zoals schadelijke pesticiden. Het is daarom belangrijk voor consumenten dat handelaars de verplichting naleven om de herkomst van voedingsmiddelen correct te vermelden. De controlecampagne van de Economische Inspectie toont dat daar extra aandacht voor nodig is, bij meer een kwart controles werd hierop een inbreuk vastgesteld.

Slecht gekende wetgeving

Van de 283 uitgevoerde controles overtraden 202 handelaars (71,4 %) ten minste één van de wettelijke verplichtingen. De Economische Inspectie van de FOD Economie schreef 208 waarschuwingen en 52 processen-verbaal uit voor de ernstigste overtredingen.

Meer dan een derde van de overtredingen ging over inbreuken op de regels voor het vermelden van het land van oorsprong bij de verkoop van verse groenten en fruit op openbare markten (38,8 %).

Een aanzienlijk aantal telers lijkt niet op de hoogte van die verplichting of leeft ze te weinig na.

Prijsaanduiding is ook een aandachtspunt

Er waren ook 196 inbreuken op de regels voor prijsaanduiding per meeteenheid (25,6 % van alle overtredingen) en 157 inbreuken op de algemene regels voor prijsaanduiding (20,5 %). Het gaat daarbij om een fundamentele regelgeving, die al zeer lang bestaat en waarmee telers voldoende vertrouwd zijn.

Tot slot controleerde de Economische Inspectie van de FOD Economie ook andere wettelijke bepalingen zoals:

• een correcte registratie bij de Kruispuntbank van Ondernemingen;
• misleidende handelspraktijken met betrekking tot de prijs;
• taalvereisten voor de vermelding van de oorsprong van de verkochte producten.

Op die regelgevingen worden in veel mindere mate inbreuken gepleegd, met overtredingspercentages van respectievelijk 11 %, 3,3 % en 0,8 %.

Consumenten die bewust willen consumeren, moeten dat ook kunnen. Zelf weet ik ook graag welke weg groenten en fruit hebben afgelegd voor ik ze koop. Ik vind het dus zeker een goede zaak dat de Economische Inspectie hierop controles uitvoert. Ik zal hen ook vragen om dat te blijven doen, mocht blijken dat sommige handelaars er ook in de toekomst nog de kantjes aflopen.