Twijfel na een aankoop? Maak gebruik van je herroepingsrecht

Heel wat consumenten trekken online op koopjesjacht, op zoek naar aanlokkelijke aankopen. Maar wat doe je als je aankoop je niet bevalt? Maak gebruik van je herroepingsrecht. Lees er alles over in 7 vragen en antwoorden.

1. Wat is het herroepingsrecht?

Het herroepingsrecht geeft je als consument de mogelijkheid om een aankoop of overeenkomst die je met een onderneming hebt gesloten binnen 14 dagen te ontbinden.

Bedoeling is om je te beschermen wanneer je je in een zwakke positie bevindt ten opzichte van een onderneming. Denk aan opgedrongen aankopen en het verrassingseffect als je een overeenkomst afsluit met een onderneming die niet vanuit haar gebruikelijke verkoopruimten opereert, zoals bij huis-aan-huisverkoop; of een overeenkomst die je op afstand afsluit waardoor je de producten of het bedrijf niet met eigen ogen kunt zien voordat je de bestelling plaatst.

Het herroepingsrecht vindt zijn oorsprong in Europese richtlijnen en is daarom van toepassing in alle lidstaten van de Europese Unie.

2. Wanneer kan het herroepingsrecht worden uitgeoefend?

Er zijn twee soorten herroepingsrecht.

Enerzijds is er het algemene herroepingsrecht voor overeenkomsten die op afstand worden gesloten (via internet, telefoon, briefwisseling ...) of die buiten de onderneming worden aangegaan (in de gang van een winkelcentrum, verkoop aan huis ...). Dat recht is ook van toepassing tijdens de koopjesperiode of bij aankopen met prijskortingen. 

Anderzijds is er het herroepingsrecht dat in specifieke wetgeving is vastgelegd, zonder dat het nodig is dat de overeenkomst op afstand of buiten verkoopruimten is gesloten. Het gaat bijvoorbeeld om:

• verzekeringscontracten;
• timesharingcontracten;
• overeenkomsten voor huwelijksbemiddeling;
• makelaarsovereenkomsten voor de aankoop van een onroerend goed;
• bepaalde consumentenkredietovereenkomsten.

3. Wanneer is het herroepingsrecht niet van toepassing?

Als algemene regel geldt dat je geen herroepingsrecht hebt voor aankopen of contracten die in een winkel of in een onderneming zijn gesloten (tenzij het bedrijf of specifieke wetgeving anders bepaalt).

Overeenkomsten die op beurzen worden gesloten, worden niet beschouwd als buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten en geven je niet het recht om je herroepingsrecht uit te oefenen.

Het herroepingsrecht geldt evenmin voor een aankoop of een overeenkomst op afstand die wordt gesloten met een bedrijf dat buiten de Europese Unie is gevestigd (bijvoorbeeld een Amerikaanse webshop). Concreet betekent dat dat de algemene en/of bijzondere voorwaarden van de overeenkomst (al dan niet) het bestaan van een herroepingsrecht bepalen en eventueel de voorwaarden ervan.

4. Zijn er speciale gevallen of uitzonderingen op het herroepingsrecht?

Ja, bijvoorbeeld:

• gepersonaliseerde goederen (voorwerpen of kleding met opdruk, op maat gemaakt ...);
• producten waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken of die snel bederven (niet alleen verse voeding, maar ook bepaalde planten ...);
• multimedia-inhoud (videospelletjes, muziek, films ...) op een fysieke drager die niet verzegeld is of in een digitale versie na downloaden;
• overeenkomsten voor de levering van verzegelde goederen die om gezondheids- of hygiënische redenen niet kunnen worden teruggezonden en die de consument na levering heeft ontzegeld (bijvoorbeeld cosmetische producten zoals lippenstift);
• overeenkomsten voor vervoer, accommodatie of vrijetijdsbesteding met een specifieke uitvoeringsdatum (bv. concert- of bioscoopkaartjes, reserveringen voor hotelkamers en/of vliegreizen ...).

5. Hoe oefen ik mijn herroepingsrecht uit?

Je kan je herroepingsrecht uitoefenen voor contracten en aankopen die op afstand of buiten verkoopruimten zijn gesloten binnen een termijn van 14 kalenderdagen. Die termijn gaat in op de dag nadat je een gekocht product hebt ontvangen of het dienstencontract hebt ondertekend. In het geval van een aankoop heb je opnieuw 14 dagen de tijd om het product terug te sturen nadat je het bedrijf hebt geïnformeerd dat je gebruikmaakt van jouw herroepingsrecht.

Als je een overeenkomst buiten verkoopruimten of op afstand hebt afgesloten, kan je die herroepen door de onderneming op de hoogte te stellen voordat de termijn is verstreken:

• ofwel door het invullen en ondertekenen van het daartoe bestemde herroepingsformulier;
• of door een ondubbelzinnige verklaring waarin je duidelijk uitlegt waarom je de overeenkomst wilt herroepen, bij voorkeur schriftelijk;
• ofwel online, op voorwaarde dat het bedrijf dat op zijn website vermeldt. In dat geval moet het bedrijf je een duurzame ontvangstbevestiging van jouw herroeping sturen.

Voor herroepingsrecht dat specifiek is voor bepaalde wetgeving is de herroepingstermijn over het algemeen 14 kalenderdagen. Dat is echter niet altijd het geval. Bijvoorbeeld: de herroepingstermijn voor levensverzekeringscontracten is 30 dagen en het recht om een huwelijksbemiddelings- of immobiliëncontract te herroepen is 7 dagen. 

Om er zeker van te zijn dat je een bewijs van herroeping hebt, kan je de overeenkomst het beste per aangetekende brief herroepen voordat de termijn is verstreken (huwelijksbureau, immobiliënkantoor, verzekeringen, consumentenkrediet, timesharing).

6. Moet ik betalen om mijn herroepingsrecht uit te oefenen?

Neen. Als je echter een product retourneert dat op afstand of buiten verkoopruimten is gekocht, kan het zijn dat je moet betalen voor de kosten van het retourneren. Dat moet worden aangegeven in de algemene voorwaarden.

Aan de andere kant moet je de kosten van de aanvankelijke standaardlevering vergoed krijgen. Bovendien is het bedrijf verplicht om je terug te betalen via dezelfde betaalmethode. Er is dus geen sprake van dat je een terugbetaling in de vorm van een tegoedbon moet accepteren!

7. Wat moet ik doen als mijn herroepingsrecht wordt geweigerd?

Je kan een klacht indienen via het Meldpunt van de FOD Economie. De Economische Inspectie van de FOD Economie kan beslissen om een onderzoek in te stellen. Ze kan echter niet tussenkomen om een individueel geschil op te lossen.

Als het bedrijf in België gevestigd is moet je daarvoor contact opnemen met de Consumentenombudsdienst. Als de onderneming in een ander land van de Europese Unie is gevestigd, kan je je wenden tot het Europees Centrum voor de Consument.

Als die stappen geen uitsluitsel geven, kan alleen een rechter het geschil beslechten.