Tweedehandsverkoop: pas op voor nepkopers!

Pogingen om verkopers via tweedehandsplatforms op te lichten blijven bestaan. De Economische Inspectie van de FOD Economie ontving in 2023 bijna 400 meldingen. Ondanks deze daling van 57 % steeg het gemiddelde bedrag dat slachtoffers verliezen met 47 %. Volg onze tips om niet in de val te lopen.

De eindejaarsfeesten zijn net voorbij en de periode van cadeautjes dus ook ... Misschien kreeg je een cadeau dat niet in de smaak viel en wil je het via een tweedehandsplatform verkopen? Wees dan op je hoede. Je loopt beter een koper mis dan al je geld kwijt te spelen.

In 2023 ontving de Economische Inspectie van de FOD Economie 377 meldingen van slachtoffers van oplichting bij het verkopen via tweedehandsplatforms. Dat is een sterke daling van 57 % tegenover 2021. Toen ontving de FOD Economie nog 868 meldingen.

Ondanks die sterke daling steeg het gemelde bedrag dat een slachtoffer verliest aan oplichters enorm. In 2021 meldde burgers 249.850 euro aan schade, in 2023 steeg dat bedrag naar 379.755. Gemiddeld verloor een slachtoffer in 2021 1.225 euro aan de oplichters. In 2023 steeg dat naar 1.800 euro, een stijging van 47 %.

Hoe gaan oplichters te werk?

Je zet een zoekertje voor een product op een tweedehandsplatform en krijgt reactie van een koper. Hij kan om verschillende redenen het product niet zelf ophalen en stelt voor om gebruik te maken van een bekende koeriersdienst (Mondial Relay, DPD, DHL, GLS, enz.) om geen argwaan te wekken. Daarnaast stelt hij ook voor om een betaaldienst van die koeriersdienst te gebruiken in plaats van een overschrijving rechtstreeks op je rekeningnummer. Hij vraagt je identificatiegegevens zodat hij jou het afgesproken bedrag kan overmaken.

Even later krijg je een valse e-mail van de koeriersdienst, met de mededeling dat je een betaling ontving en dat je een account moet aanmaken om toegang te krijgen tot je geld. Bij het aanmaken van dat account vraagt het platform je om zelf een betaling te doen om je identiteit en bankgegevens te bevestigen. Het bedrag van die betaling krijg je zogezegd terug zodra de echtheid van je gegevens is bevestigd.

Helaas gaat het om pure oplichting. Je krijgt de betaling van de koper nooit, noch een terugbetaling van het bedrag dat je zelf betaalde. Integendeel, de fraudeur wil enkel toegang krijgen tot je rekening om die vervolgens leeg te plunderen!

Daarnaast stelt hij ook voor om een betaaldienst van die koeriersdienst te gebruiken in plaats van een overschrijving rechtstreeks op je rekeningnummer. Hij vraagt je identificatiegegevens zodat hij jou het afgesproken bedrag kan overmaken. Even later krijg je een valse e-mail van de koeriersdienst, met de mededeling dat je een betaling ontving en dat je een account moet aanmaken om toegang te krijgen tot je geld. Bij het aanmaken van dat account vraagt het platform je om zelf een betaling te doen om je identiteit en bankgegevens te bevestigen. Het bedrag van die betaling krijg je zogezegd terug zodra de echtheid van je gegevens is bevestigd. Helaas gaat het om pure oplichting. Je krijgt de betaling van de koper nooit, noch een terugbetaling van het bedrag dat je zelf betaalde. Integendeel, de fraudeur wil enkel toegang krijgen tot je rekening om die vervolgens leeg te plunderen! Onlangs verkocht ik een product voor 150 euro op Marketplace van Facebook. Een koper was bereid me 200 euro voor het product te bieden. Hij zei dat hij het product niet kon ophalen en vroeg me om het te versturen via Mondial Relay. Vervolgens vroeg hij mijn e-mailadres om de verrichting te valideren en om mij in contact te brengen met de "bezorger". Ik ontving een e-mail met een link naar een Mondial Relay site (die achteraf nep bleek te zijn). De site vroeg me een account aan te maken, zodat de transactie kon worden uitgevoerd. Omdat de site niet naar behoren werkte, werd er een online chat geopend om me door het proces te loodsen en om mijn telefoonnummer te vragen en me met een van hun "consulenten" in contact te brengen. Een callcenter belde me vervolgens op en begeleidde me stap voor stap bij het aanmaken van de Mondial Relay account. Daarvoor moest ik mijn contactgegevens en mijn bankkaartnummer geven. Helaas vertrouwde ik die persoon en gaf hem de gegevens, behalve mijn pincode natuurlijk. De procedure mislukte en we moesten alles overdoen. De oplichter brak vervolgens in op mijn bankrekening, maakte een interne overschrijving van mijn spaar- naar mijn zichtrekening en plunderde op die manier beide rekeningen. Die persoon ging aan de haal met vier jaar werken en sparen en de droom van een heel gezin. 

Hoe loop je niet in de val? 

• Wees voorzichtig als de koper het product niet bij jou wil komen ophalen en wanneer hij of zij je meer biedt dan de vraagprijs.

• De koper kan je vertrouwen winnen door “zijn of haar” identiteitskaart te tonen. Weet dat het om een gestolen of vals exemplaar kan gaan.

• Aanvaard alleen betalingen via bankoverschrijving of vraag cash geld of een overschrijving via QR-code als de koper zijn product komt ophalen. 

• Controleer zorgvuldig het e-mailadres van de verzender: een internationaal bekende koeriersdienst gebruikt geen Gmail- of Hotmail-adres voor klantencontacten.

• Controleer de url van de e-mail (verzender@url.com) en van de verzonden links (https://onderneming.com/details): een internationaal bedrijf maakt geen spelfouten in zijn eigen url.

• Stuur nooit je bankgegevens of een kopie van je identiteitsbewijs naar iemand die je online ontmoet. 

• Ken je de voorgestelde koerierdienst niet? Zoek meer informatie en kijk op de website van die dienst om na te gaan wat ze aanbieden en wat de precieze stappen zijn.

• Valse bezorgdiensten vragen vaak om een betaling, zogezegd om de echtheid van je gegevens te verifiëren. Echte koeriersdiensten hebben veilige betaaldiensten, die een dergelijke stap niet vereisen. Betaal in geen geval!

 Wat als je toch in de val liep?

• Gaf je vertrouwelijke bankgegevens? Bel dan onmiddellijk Card Stop op het nummer 078 170 170.

• Voerde je een betaling uit? Breng je bank dan onmiddellijk op de hoogte.

• Betaalde je met een creditcard? Betwist dan de transactie via mijnkaart.be (Visa of Mastercard). 

• Stel ook het tweedehandsplatform zelf hiervan op de hoogte. Zij kunnen indien nodig het account offline halen.

• Doe aangifte bij het Meldpunt: meldpunt.belgie.be (kies het scenario "Fraude bij online kopen en verkopen"). De Economische Inspectie van de FOD Economie analyseert de melding en kan beslissen om een onderzoek in te stellen en zo een einde te maken aan die frauduleuze praktijken.

• Geld kwijt? Dien dan zeker een klacht in bij je plaatselijke politiekantoor.