Wasproduct kopen? Kijk uit voor namaak

In samenwerking met de parketten van Brussel en Halle-Vilvoorde en de lokale politie van de zone Brussel Noord nam de Economische Inspectie van de FOD Economie in de omgeving van Brussel grote hoeveelheden namaak wasmiddel, speelgoed en parfum in beslag. In vier afzonderlijke dossiers ontdekten ze verschillende opslagruimtes en een werkplaats.

In een eerste troffen ze 19.822 liter vloeibaar wasmiddel en 16 ton waspoeder aan. Dat zijn enorme hoeveelheden. De stockageruimte werd gehuurd door een sluikwerker.

Na onderzoek bij detailhandelaars (voornamelijk marktkramers) lokaliseerden de inspecteurs een verborgen stockageruimte van een groothandelaar in namaakspeelgoed. Ruim 350.000 producten werden uit het economische verkeer genomen. Het ging vooral over knuffeldieren, speelgoedfiguren en speelkaarten. De Economische Inspectie neemt die frequent in beslag op lokale markten.

In dezelfde buurt troffen de inspecteurs ook een atelier aan waar namaakparfum werd geproduceerd. Naast afgewerkte producten en vaten met basisvloeistof voor parfums vond men ook toestellen om flesjes te vullen, te labellen en te verpakken. Er werden in totaal 10.000 producten in beslag genomen. Het materiaal ter plaatse doet vermoeden dat het om een grootschalige activiteit ging.

Tenslotte werden in de omgeving van het Noordstation een drietal verborgen winkelruimtes ontdekt met aanzienlijke hoeveelheden nagemaakte kledij, accessoires en schoenen van uiteenlopende merken. De Economische Inspectie nam meer dan 16.000 producten in beslag. De aanwezigheid van losse merklabels maakt duidelijk dat deze verkopers waarschijnlijk ook zelf namaak produceerden.

Zeg je namaak, dan krijg je heel vaak de associatie met luxemerken en kledij. Ze lijkt op het eerste gezicht enkel nadelig voor een beperkt aantal merkhouders en producenten van luxe-artikelen. Een persoonlijk nadeel lijkt er niet, want “het dragen van namaakkledij is toch niet gevaarlijk” hoor je.

Toch blijkt uit de cijfers dat de meeste goederen die in beslag worden genomen, producten zijn waar de gemiddelde consument vaak mee in contact komt en die bijna dagelijks gebruikt worden. Tussen 2019 en 2023 nam de Economische Inspectie maar liefst 635.000 namaakproducten in beslag. Speelgoed (40 %) en verzorgingsproducten (38 %) kwamen het meest voor.

Dat zijn twee categorieën die ernstige veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. Daar staan strenge controles op en nagemaakte producten voldoen daar uiteraard niet aan. Namaakspeelgoed wordt bijvoorbeeld gemaakt van giftige stoffen of er is een groot verstikkingsgevaar. De samenstelling van crèmes, parfum of wasproduct is niet gekend en niet getest wat kan zorgen voor irritaties op je huid en vlekken op je kleren. Dat zijn stuk voor stuk concrete gevolgen waar consumenten zich onbewust aan blootstellen bij de aankoop van namaak.

Het is ook onrustwekkend dat er in stedelijk gebied verborgen ruimtes werden gevonden waar parfum werd nagemaakt. Naast de aanwezigheid van een sterke geur in de buurt wordt bij namaakparfums geen gebruik gemaakt van ethanol maar van methanol, dat mogelijk een giftige werking heeft. De dienst Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu traden dan ook op in dat dossier over de productiesite voor parfums.

De economische schade die wordt veroorzaakt door de handel in namaakgoederen is enorm. Uit een studie blijkt dat de Belgische economie jaarlijks ongeveer 436 miljoen euro verliest door de namaak van speelgoed, kledij en cosmetica. Daarnaast gaan er jaarlijks ruim 4.000 jobs verloren.

Ook de staat maakt een verlies van ruim 584 miljoen euro. Dat komt door een verlies aan inkomsten van btw en personen- en vennootschapsbelastingen.