AI in bedrijven: België in de kopgroep

In 2023 gebruikt 12,5 % van de Belgische kmo's minstens één technologie gebaseerd op artificiële intelligentie (AI). Dat is een stijging van 3,2 procentpunt ten opzichte van 2021.

Een cijfer dat stijgt tot 47,9 % wanneer enkel naar de grote bedrijven gekeken wordt. Dat toont aan dat er een versnelde aanpassing is in de grotere organisaties. België doet het op dat vlak dus beter dan veel Europese landen.

Dat is een van de belangrijkste bevindingen van de 2e editie van het Belgian Digital Economy Overview dat op 2 december gepubliceerd werd door de FOD Economie.

Deze stijging weerspiegelt een wereldwijde trend naar de integratie van AI en andere geavanceerde digitale technologieën in bedrijven. Dit geldt in het bijzonder voor Big Data. 35,5 % van de Belgische bedrijven maakt al gebruik van gegevens uit verschillende bronnen, wat hun concurrentiepositie op de internationale markt versterkt.

Het grootste obstakel voor het gebruik van AI in bedrijven is het gebrek aan expertise in het bedrijf. Ook kosten, incompatibiliteit met bestaande apparatuur, software en systemen, en de beschikbaarheid en kwaliteit van de nodige gegevens staan op het lijstje van belemmeringen. Het niet nuttig vinden van AI-technologieën wordt door weinig bedrijven opgeworpen als reden.

Het is dan ook geen verrassing dat er een duidelijk verband is tussen het gebruik van AI en de bedrijfsgrootte. Bijna de helft (47,9 %) van de grote bedrijven gebruikt AI, tegenover slechts 1 op 10 (10,6 %) van de kleine bedrijven.

Er is ook een sterk verband tussen de bedrijfsgrootte en de digitale intensiteit.

De digitale intensiteit wordt gemeten door te gaan kijken hoe bedrijven twaalf technologieën gaan gebruiken zoals bijvoorbeeld:

• internetgebruik door meer dan 50 % van het personeel,
• het in dienst hebben van ICT-specialisten,
• een vaste internetsnelheid van minstens 30 Mb/s,
• het organiseren van online vergaderingen,
• het inzetten van robots in productie of dienstverlening.

Hoe groter een bedrijf, hoe meer het investeert in digitale technologie. Terwijl de meerderheid van de kleine bedrijven (62,6 %) een digitale intensiteit heeft die varieert van zeer laag tot laag heeft 86,9 % van de grote bedrijven een digitale intensiteit die varieert van hoog tot zeer hoog.

Acht op de 10 Belgen (81,78 %) gebruikt websites of toepassingen van de overheid. België scoort hiermee hoger dan het gemiddelde van de EU (69,28 %) en Duitsland maar wel lager dan andere buurlanden Nederland, Luxemburg en Frankrijk.

Bijna 7 op de 10 Belgen (69,05 %) gebruikte in 2023 het internet om in contact te komen met de overheid. 54,65 % ontving een officiële mededeling van de overheid via het internet. Dat cijfer ligt ruim boven het Europese gemiddelde (36,65 %), Frankrijk (40,75 %) en Luxemburg (50,9 %), maar onder Nederland (72,26 %).

Belgische internetgebruikers zijn dus in vergelijking met het EU27-gemiddelde meer geneigd om digitale diensten van de overheid te gebruiken. Dat doen ze vooral voor het ontvangen van officiële communicatie terwijl dat voor de gemiddelde EU27 burger vooral van toepassing is voor het downloaden van officiële formulieren.

De cijfers bevestigen dus dat de digitale kloof in België over het algemeen kleiner wordt. Toch blijft de kloof groter in vergelijking met landen als Luxemburg en Nederland.

In 2023 gebruikte 93,6 % van de Belgen regelmatig het internet (minstens één keer per week). Dat is een lichte stijging van 0,6 procentpunt ten opzichte van 2022 en hoger dan het EU27-gemiddelde (90,3 %).

België scoort over het algemeen beter dan het EU-gemiddelde op digitale vaardigheden, zowel bij beperkte, zwakke, basis- als geavanceerde vaardigheden. Toch is er een verschil met de buurlanden. België doet het iets minder goed dan Luxemburg en Duitsland op het vlak van basisvaardigheden. De achterstand in vaardigheden is groter als we kijken naar de geavanceerde vaardigheden, vooral in vergelijking met Nederland.

Ondanks deze vooruitgang heeft België ook zwakke punten. België loopt achter op zijn buurlanden bij de uitrol van 5G-technologie en de glasvezeldekking (FTTP)

Toch zijn de vooruitzichten positief. Naar verwachting zal tegen eind 2025 de helft van alle woningen op glasvezel zijn aangesloten.

Het Belgian Digital Economy Overview bevat nu ook een hoofdstuk over opkomende technologische innovaties of digitale infrastructuren die steeds belangrijker worden voor de digitale economie.

De editie van 2024 focust op kwantumtechnologieën. België kan zijn positie in deze strategische sector versterken door meer te investeren in gespecialiseerde vaardigheden en door de publieke en private financiering te verhogen.

Binnen kwantumtechnologieën biedt vooral kwantumcomputing het grootste marktpotentieel. Er wordt verwacht dat dit ingrijpende veranderingen zal brengen in andere sectoren. Voor de Belgische markt wordt de waarde in 2040 geschat op 45 miljard euro (bij een voorzichtig scenario) of zelfs 131 miljard euro (bij een optimistisch scenario).

Het Belgian Digital Economy Overview van de FOD Economie is opgebouwd rond de vier grote thematische doelstellingen van het programma voor Europa’s Digitale Decennium (business, infrastructuur, vaardigheden, e-government), en bevat een hoofdstuk over een opkomende technologie, quantum computing. Het biedt een duidelijk en geïllustreerd overzicht van het digitale landschap en de belangrijkste uitdagingen voor België op basis van de recentste officiële statistieken.