Grote vangst zorgt voor verdubbeling van aantal in beslag genomen namaakproducten

Afgelopen jaar nam de FOD Economie meer dan 400.000 namaakproducten in beslag, een verdubbeling ten opzichte van 2023. Dat is te danken aan een jarenlang onderzoek naar de groothandel die namaakspeelgoed verkocht bestemd voor kermissen en markten.

De FOD Economie ontving in 2024 605 meldingen over namaak. Dat is een daling tegenover het jaar voordien, toen waren het er nog 744. Het aantal namaakproducten dat in beslag genomen werd verdubbelde echter van 217.053 producten naar 411.021 in 2024. Die worden nu vernietigd en waar mogelijk gerecycleerd.

Namaakspeelgoed blijft een probleem

In 2024 boekte de Economische Inspectie van de FOD Economie goede resultaten na een jarenlang onderzoek naar namaak. Sinds 2017 troffen de inspecteurs herhaaldelijk namaakspeelgoed aan bij detailhandelaars en dan vooral bij marktkramers en kermisuitbaters. De handelaars werden jarenlang gecontroleerd en er werd een onderzoek gestart om de leveranciers van dat namaakspeelgoed op te sporen. In 2024 kwam er een doorbraak toen er een omvangrijke verborgen stockageruimte werd ontdekt. Ruim 350.000 producten met een totale geschatte waarde van meer dan 3,5 miljoen euro werden uit het economische verkeer genomen. Het ging vooral over knuffeldieren, speelgoedfiguren en speelkaarten. Dat zijn producten die de FOD Economie frequent in beslag neemt op lokale markten.

Dat namaakspeelgoed niet alleen op de Belgische markt een probleem is blijkt ook uit de verschillende onderzoeken door Europol.

Speelgoed blijft een aanlokkelijk product om na te maken. Het gaat dikwijls om eenvoudige producten die je gemakkelijk kan reproduceren. Daarnaast kan je als verkoper meesurfen op de rages bij kinderen door je op populaire figuren te richten. Ook het feit dat er een grote afzetmarkt is voor namaakspeelgoed omdat er in bepaalde situaties geen vraag is naar een hoge kwaliteit zorgen ervoor dat een leverancier zijn namaakproducten gemakkelijk kan verkopen.

Ook heel wat parfum en wasproducten in beslag genomen

Opvallend is dat heel wat in beslaggenomen producten dagdagelijkse goederen zijn en geen luxeproducten. Naast de 350.000 stuks speelgoed werden ook 10.000 parfumproducten, 16.000 stukken kledij, 19.822 liter vloeibaar wasmiddel en 16.070 kg waspoeder in beslag genomen.

De FOD Economie nam die in beslag in samenwerking met de parketten van Brussel en Halle-Vilvoorde en de lokale politie van de zone Brussel Noord in drie afzonderlijke dossiers.  

In de omgeving van het Noordstation werden een drietal verborgen winkelruimtes ontdekt met aanzienlijke hoeveelheden nagemaakte kledij, accessoires en schoenen van uiteenlopende merken. De Economische Inspectie nam meer dan 16.000 producten in beslag. De aanwezigheid van losse merklabels maakte duidelijk dat die verkopers waarschijnlijk ook zelf namaak produceerden.

Daarnaast troffen de inspecteurs een atelier aan waar namaakparfum werd geproduceerd. Naast afgewerkte producten en vaten met basisvloeistof voor parfums vond men ook toestellen om flesjes te vullen, te labelen en te verpakken. Er werden in totaal 10.000 producten in beslag genomen. Het materiaal ter plaatse doet vermoeden dat het om een grootschalige activiteit ging.

In een derde dossier vonden de inspecteurs 19.822 liter vloeibaar wasmiddel en 16 ton waspoeder. Dat zijn enorme hoeveelheden. De stockageruimte werd gehuurd door een sluikwerker.

Parfum en speelgoed zijn categorieën die ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Op dat soort producten staan strenge normen en controles en nagemaakte producten voldoen daar uiteraard niet aan.

Namaakspeelgoed wordt bijvoorbeeld gemaakt van giftige stoffen of er is een groot verstikkingsgevaar. De samenstelling van crèmes, parfum of wasproduct is niet gekend en niet getest wat kan zorgen voor irritaties op je huid en vlekken op je kleren. Dat zijn stuk voor stuk concrete gevolgen waar consumenten zich onbewust aan blootstellen bij de aankoop van namaak.

Daarom koop je beter geen namaak

Namaak blijft een hardnekkig probleem. Namaak is niet alleen illegaal, namaakproducten zijn meestal van slechte kwaliteit en in bepaalde gevallen zelfs gevaarlijk. Denk maar aan de giftige stoffen in sommige nepparfums, de kortsluiting door een namaaksmartphone, of nog erger, speelgoed dat niet aan de veiligheidsnormen voldoet en waarvan kinderen het slachtoffer worden.

Maar vervalsingen treffen je ook in de portemonnee. Je geeft immers geld uit aan producten van slechte kwaliteit zonder enige garantie, en de kans bestaat dat je helemaal niets ontvangt omdat de producten niet verzonden worden of omdat de douane ze onderschept.

Namaakproducten schaden daarnaast ook onze Belgische en Europese economie. Ze leiden tot illegale concurrentie voor de winkels en handelaars die met de verkoop van kwaliteitsproducten wel eerlijk hun boterham verdienen. Naar schatting kost namaak de Europese economie jaarlijks 60 miljard euro.

 Vijf tips om namaak te herkennen

1. Luister in de eerste plaats naar je gezond verstand en wees op je hoede voor geweldige aanbiedingen of zeer lage prijzen voor producten die in principe erg duur zijn. Meestal zijn ze nep.
2. Controleer bij een online aankoop altijd of je de verkoper kan identificeren. Is er een fysiek adres en bestaat dat ook echt? Zijn de betalingsmogelijkheden veilig? Zijn er wettelijke mededelingen beschikbaar? Zo ja, lees ze dan zeker eens door.
3. Zoek op het internet naar de meningen van andere internetgebruikers en check de reputatie van de website. Vraag je ook even af of de website er uitziet zoals je kan verwachten van een bekend merk en of het product dat je er wilt kopen ook effectief door dat type site verkocht wordt.
4. Wees vooral waakzaam voor aanbiedingen op ongebruikelijke verkoopkanalen of op sociale netwerken, zoals Facebook, die vaak te mooi zijn om waar te zijn. Hou rekening met de aard van het product en de plaats van verkoop. Let bijvoorbeeld op voor dure smartphoneaccessoires die te koop worden aangeboden op straat of designerhandtassen die op sociale media worden verkocht. Geef de voorkeur aan bekende distributiekanalen en officiële websites.
5. Koop je een product in een winkel, controleer dan de kwaliteit van het product en de verpakking. Kijk bijvoorbeeld naar gebreken in naden en logo's, of onopvallende spelfouten op etiketten en dozen. Ga ook na of het product dat je wil kopen overeenstemt met het assortiment van de winkel. Een paar schoenen kopen in een voedingswinkel zou een belletje moeten doen rinkelen.

Zag je namaak of denk je dat een website of winkel namaak verkoopt? Meld het dan zeker via ConsumerConnect. De Economische Inspectie van de FOD Economie bekijkt je melding en kan beslissen een onderzoek in te stellen om een einde te maken aan die frauduleuze praktijken.