In 2024 telde België ongeveer 1,186 miljoen actieve kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s), een stijging van 1,6% ten opzichte van 2023. Tegelijk is er volgens de cijfers van de FOD Economie een duidelijk toename van het aantal stopzettingen. Het aantal werkgevers daalt terwijl de werkgelegenheid binnen de kmo’s licht steeg.
Eind 2024 telde België 1.186.099 actieve, btw-plichtige kmo’s. Dat is een stijging van 1,6 % tegenover 2023.
De groei van het aantal kmo’s was afgelopen jaar aanzienlijk kleiner ten opzichte van de algemene trend van de afgelopen tien jaar. Vooral de grote groep van kmo’s met 1 tot 9 werknemers daalde gevoelig (met 1,5 %), terwijl zij afgelopen 10 jaar een gemiddelde stijging kende van 0,7 %.
Het aantal kmo’s stijgt onafgebroken sinds 2014. Toch is er de voorbije twee jaar een afvlakking merkbaar. In 2023 kwamen er 25.651 ondernemingen bij, in 2024 zelfs maar 18.748. De drie jaren daarvoor (2019-2022) lag dit cijfer steeds boven de 40.000. Deze groei komt vooral doordat er elk jaar meer bedrijven worden opgericht dan stopgezet. De voorbije vijf jaar lag het jaarlijks aantal oprichtingen steeds boven de 100.000 terwijl er minder dan 90.000 kmo’s werden stopgezet.
De grote meerderheid van de Belgische kmo’s zijn micro-ondernemingen (minder dan 10 werknemers). Op Europees niveau staat België op de 4e plaats van de 27 lidstaten wat betreft het aandeel micro-ondernemingen: 96,1 % tegenover 93,8 % voor de Europese Unie als geheel.
Het aantal zelfstandigen en helpers steeg ten opzichte van 2023 met 1,6 %. Dat levert een totaal van 1.299.825 ondernemingen op.
De meeste zelfstandigen en helpers wonen in het Vlaamse Gewest (62,4 %) en werken voornamelijk in drie bedrijfstakken:
61,7 % was ingeschreven als hoofdactiviteit, 26,3 % als nevenactiviteit en 12 % was actief na de pensionering.
Ten opzichte van 2023 is de toename van het aantal zelfstandigen vergelijkbaar in de drie gewesten (+ 1,7 %). De stijging is het sterkst bij zelfstandigen in bijberoep (+2,7 %) en actieve gepensioneerden (+ 6 %). Qua sectoren zien we de grootste stijging in industrie (+1 %) en vrije beroepen (+3,6 %).
2024 valt op door een sterke stijging van het aantal stopzettingen. Met 94.523 stopgezette ondernemingen wordt een record bereikt. Die evolutie weerspiegelt de aanhoudende druk op de Belgische economie, in een macro-economische context die verzwakt is door opeenvolgende systeemcrisissen op Europees niveau.
In 2024 gingen 11.063 kmo’s failliet. Dat is een stijging van 8 % in vergelijking met 2023. Door die faillissementen gingen er 25.784 banen verloren met een gemiddelde van 2,33 verloren banen per faillissement. Ook hier is een stijging van maar liefst 14 %.
Slechts vier grote ondernemingen gingen failliet in 2024, waardoor kmo’s verantwoordelijk zijn voor 99,96 % van de faillissementen en 88,17 % van het totale banenverlies. De drie belangrijkste getroffen sectoren zijn de bouw, de handel en de horeca (goed voor 62,4 % van de faillissementen en 58,6 % van het banenverlies).
Die stijging is het gevolg van het lage aantal faillissementen in 2020 en 2021. Tijdens de gezondheidscrisis kregen heel wat bedrijven hulp van de overheid en was er een tijdelijk moratorium dat bedrijven beschermde tegen faillissementen. Het aantal faillissementen normaliseerde opnieuw in 2022-2023 en dat zet zich voort in 2024. Zo komen de cijfers opnieuw op hetzelfde niveau als in de jaren vóór de gezondheidscrisis.
Ondanks de economische turbulenties van de voorbije jaren blijft de stijging van het aantal faillissementen tussen 2019 (pre-COVID) en 2024 beperkt (slechts 4,4 %). Dat wijst op de relatieve stabiliteit en veerkracht van het Belgische ondernemingslandschap.
Op 31 december 2024 waren er in België 1.793.543 jobs ingevuld in kmo’s. Dat is maar liefst 57,7 % van in totaal 3.108.451 jobs bij ondernemingen die ingeschreven zijn bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ). Extra opvallend: kmo’s vormen 99,3 % van alle werkgevers aangesloten bij de RSZ.
Tussen 2023 en 2024 steeg het aantal ingevulde banen in kmo’s met 0,2 %. Vooral kleine bedrijven (10 tot 49 werknemers, +0,2 %) en middelgrote ondernemingen (50 tot 249 werknemers, +1,2 %) droegen bij aan die groei. Micro-ondernemingen (1 tot 9 werknemers) zagen echter een lichte daling in het aantal banen (-1,1 %), wat grotendeels te verklaren is door een afname van het aantal micro-ondernemingen (-1,5 %).
In het vierde kwartaal van 2024 concentreerde meer dan de helft (54 %) van de kmo-jobs (967.925 arbeidsplaatsen) zich in vier sectoren:
- handel: 20,5 %;
- industrie: 13,3 %;
- menselijke gezondheidszorg en maatschappelijk werk: 10,4 %;
- bouw: 9,7 %.
De cijfers bevestigen het: België is een land van ondernemers. Hun aantal neemt al meer dan tien jaar onafgebroken toe. Deze dynamiek toont aan hoe aantrekkelijk ondernemerschap is, en dat is uitstekend nieuws. Om op deze weg verder te gaan, is het essentieel om het statuut van zelfstandige nog aantrekkelijker te maken. Dat is een van de doelstellingen van het KMO-plan dat ik bij de regering heb ingediend en dat beantwoordt aan het motto: meer kansen, minder obstakels.Eléonore Simonet, minister van Zelfstandigen en KMO's
Ontdek meer informatie en thema’s op de pagina ‘kmo’s en zelfstandigen in cijfers’ op de website van de FOD Economie:
Over FOD Economie
De FOD Economie voorziet de hefbomen voor een competitieve, goedwerkende en duurzame economie en ondersteunt de economische groei van ons land. De FOD neemt deel aan het economisch beleid en werkt mee aan het vastleggen van een modern wettelijk kader voor de Belgische economie, rekening houdend met de institutionele, Europese en internationale context. De bescherming van de consumenten en de ondernemingen, met specifieke aandacht voor de kmo’s, staat hierbij centraal.
Contactgegevens
-
Download vCard
- Lien Meurisse (NL)
-
Enkel voor journalisten
Tel.: +32 2 277 90 93
Gsm: +32 477 55 50 83 - press@economie.fgov.be
Gerelateerde thema's
Gerelateerd nieuws
Digitalisering van kmo's: België bij de top van Europa
De meeste kmo’s integreerden al een aantal digitale basistools in hun dagelijkse werking. De invoering van meer geavanceerde technologieën blijft sterk afhankelijk van de grootte van het bedrijf.
Marktverstoringen: welke sectoren lopen risico?
Bouwmaterialen, voedingsindustrie, elektronische producten en verhuur-lease vertonen volgens het Prijzenobservatorium van de FOD Economie een hoog risico op marktverstoring.
Voedselketen: stabiele prijzen en een betere rendabiliteit
De consumptieprijzen voor bewerkte levensmiddelen stabiliseerden in 2024. Over het algemeen verbetert de rendabiliteit van de voedingsindustrie sinds 2023 maar blijft ze zwak in bepaalde sectoren.
Een kater voor de Belgische wijnbouw in 2024
De Belgische wijnproductie daalde in 2024 met 64 %. Zo’n 20 % van de wijnboeren verloor zelfs praktisch hun volledige oogst door de slechte weersomstandigheden. Toch zet de groei van de sector door.