20 luchtvaartmaatschappijen op het matje geroepen voor greenwashing

Steeds meer consumenten willen de milieu-impact van hun consumptiegedrag verminderen. Vaak laten ze zich daarvoor leiden door milieuclaims van ondernemingen, zoals luchtvaartmaatschappijen. De luchtvaartindustrie staat echter bekend als één van de meest vervuilende sectoren wereldwijd. Luchtvaartmaatschappijen moeten daarom uiterst voorzichtig zijn bij het maken van milieuclaims. Dergelijke claims moeten waarheidsgetrouw, nauwkeurig, ondubbelzinnig en niet overdreven zijn. Bovendien moeten ze worden ondersteund door degelijk bewijs.

Twintig luchtvaartmaatschappijen beantwoordden vermoedelijk niet aan die criteria. Dat bleek uit een onderzoek van hun websites en apps door de Europese Commissie en de consumentenautoriteiten van de Europese Unie (het zogenaamde Consumer Protection Cooperation netwerk, of kortweg CPC), onder leiding van de Economische Inspectie van de FOD Economie en de Nederlandse, Spaanse en Noorse consumentenautoriteiten

Het CPC-netwerk focuste vooral op claims van luchtvaartmaatschappijen die stellen dat een consument de CO₂-uitstoot van een vlucht kan compenseren door een bijdrage te betalen aan een klimaatproject of door Sustainable Aviation Fuels (SAF) te gebruiken, waarvoor de consumenten een extra toeslag kunnen betalen.

De Europese Commissie en het CPC-netwerk stelden volgende potentieel misleidende milieuclaims vast op de websites en apps van de luchtvaartmaatschappijen:

• de valse indruk wekken dat je als consument de CO₂-uitstoot van een vlucht kan compenseren door een toeslag te betalen voor ofwel de financiering van klimaatprojecten ofwel het gebruik van SAF;
• de term SAF gebruiken zonder het duurzaamheidsaspect (“sustainable”) voldoende te duiden;
• absolute claims poneren zoals groen, duurzaam, verantwoord … of impliciete milieuclaims zoals groene kleuren, natuurafbeeldingen … die consumenten kunnen misleiden over de milieu-impact van een sterk vervuilende industrie zoals de luchtvaart;
• toekomstige milieudoelstellingen uiten zoals de ambitie om klimaatneutraal te worden zonder duidelijke en verifieerbare engagementen en doelen en onafhankelijk monitoringsysteem;
• dubieuze CO₂-calculators gebruiken met onvoldoende informatie over de berekeningswijze;
• de CO₂-emissies van vluchten vergelijken zonder voldoende en nauwkeurige informatie te geven over de elementen van de vergelijking.

De Europese Richtlijn oneerlijke handelspraktijken verbiedt oneerlijke handelspraktijken in de vorm van misleidende acties en omissies. De richtsnoeren van de Europese Commissie over die richtlijn verduidelijken op welke manier milieuclaims als misleidend aanzien worden. Ook de FOD Economie heeft guidelines opgesteld om ondernemingen te helpen om juiste milieuclaims te maken.

Bovendien verbiedt de recent aangenomen (en in 2026 om te zetten) Richtlijn 2024/825 wat betreft het versterken van de positie van de consument voor de groene transitie uitdrukkelijk alle claims die vermelden dat een product een neutrale, verminderde of positieve impact heeft op het milieu in termen van broeikasgasemissies wanneer ze gebaseerd zijn op de compensatie van broeikasgasemissies. Die richtlijn bepaalt ook de vereisten waaraan een handelaar moet voldoen om claims over toekomstige milieuprestaties van een product te mogen uiten.

Het CPC-netwerk heeft de 20 luchtvaartmaatschappijen gewezen op de mogelijk misleidende milieuclaims. Ze hebben nu 30 dagen de tijd om voorstellen over te maken om de bezorgdheden van de CPC-autoriteiten aan te pakken. De Economische Inspectie en andere CPC-autoriteiten kunnen besluiten om verdere handhavingsmaatregelen te nemen, waaronder sancties, als de betrokken luchtvaartmaatschappijen niet de nodige oplossingen aanreiken.

De Economische Inspectie van de FOD Economie hecht veel belang aan het bestrijden van greenwashing. Daarom onderzoekt ze elke ontvangen melding. Lees onze tips om je niet te laten misleiden door milieuclaims op Te groen om waar te zijn? en meld twijfelachtige milieuclaims via Consumer Connect.